FAQ - czyli jak zacząć z Blenderem

[goten22]

Jeżeli chcesz pomóc w rozbudowie FAQ napisz do mnie na PW lub dodaj własny tutorial w tym dziale forum.

Spis treści:
O Blenderze
FAQ - czyli najczęstsze pytania i problemy
Porady / Linki / Tutoriale
Totalny laik - jak zacząć?

[goten22]

O Blenderze


Blender – wolne i otwarte oprogramowanie do modelowania i renderowania obrazów oraz animacji trójwymiarowych o niekonwencjonalnym interfejsie użytkownika. Umożliwia także tworzenie prezentacji interaktywnych (np. gier) na własnym silniku graficznym (istnieje osobny program pozwalający uruchamiać takie prezentacje).

Źródło: Wikipedia


Blender w akcji
Tyle ma do powiedzenia wikipedia, ale ponieważ słowa nie są w stanie oddać potęgi Blendera, poniżej kilka filmików i linków, które pokazują co ten program potrafi zrobić w odpowiednich rękach. Warto podkreślić, że Blender jest programem darmowym i może być używany zarówno do celów komercyjnych jak i "domowych".





Więcej tutaj: Demo Reels oraz Open Projects.

Warto też zerknąć do naszych działów WIP (Work In Progress) oraz Prace ukończone gdzie można podpatrzeć różne rozwiązania, dopytać autorów o ich techniki, albo pooglądać ładne prace.


Pobierz
Cechą charakterystyczną Blendera jest jego szybki rozwój. Z tego też powodu nie zalecam korzystania ze starych wersji oraz spolszczeń do programu. Wszystkie nowe tutoriale (nawet polskie) operują angielskim nazewnictwem. Najnowszą wersję programu zalecam pobrać z oficjalnej strony - blender.org. Znajduje się tam też wersja portable, która działa prosto po wypakowaniu z .zip'a.

Pobierz najnowszą wersję

Specjalne buildy (np. z eksperymentalnymi funkcjami) można znaleźć na graphicall.org. Przy okazji graphicall.org warto też wspomnieć o pasteall.org - hosting dla plików tekstowych, obrazków lub plików .blend.

[goten22]

FAQ
FAQ to spis najczęściej zadawanych pytań i zbiór często występujących problemów. Jeżeli nie znajdziesz tutaj odpowiedzi na swój problem to skorzystaj z wyszukiwarki na górze strony. Jeżeli i to nie pomoże to napisz o swoim problemie na naszym forum w odpowiednim dziale.

1. Ogólnie o Blenderze:

• Jak zacząć?
  Na początek warto pobawić się i oswoić z programem. Później można zabrać się za tutoriale. Warto odwiedzić strony z dobrymi jakościowo tutorialami (zobacz podpunkt Porady / Linki / Tutoriale). Zakładanie tematów WIP to również dobry pomysł aby rozwinąć swoje umiejętności.
  
  Częstym błędem jest korzystanie z zdezaktualizowanych wersji Blendera lub starych tutoriali. Staraj się zawsze korzystać z najnowszych materiałów. Blender potrafi się bardzo szybko zmieniać.
  
  Warto też odwiedzić wiki Blendera: https://wiki.blender.org/
  
  
• Jak zmienić język programu na polski?
  Nie rób tego. Cechą charakterystyczną Blendera jest jego szybki rozwój. Z tego też powodu nie zalecam korzystania ze starych wersji oraz spolszczeń do programu. Wszystkie nowe tutoriale (nawet polskie) operują angielskim nazewnictwem.
  
  
• Gdzie znajdę dokumentację Blendera?
  https://docs.blender.org/manual/en/dev/
  Obecnie nie ma polskiej dokumentacji dla najnowszej wersji.
  
  
• Blender na Windowsie czy Linuksie?
  Jakiś czas temu powiedziałbym, że zdecydowanie Linuks, ale obecnie różnice w wydajności obu wersji są niewielkie. Na pewno zarządzanie SWAPem w Linuksie jest lepsze, więc jeżeli bawisz się w ciężkie sceny i masz mało RAMu warto przetestować Linuksa.
  
  
• Jakie osiągi powinien mieć mój procesor / moja karta? Jaką wydajność mają inne procesory / karty?
  http://blenchmark.com/
  
  Benchmarki naszych użytkowników.
  
  
• Jak dostać się do opcji programu?
  File => User Preferences [ctrl+alt+u]
  
  
• Gdzie Blender trzyma cache? / Blender zjada mi dysk.
  Cache potrafi urosnąć do olbrzymich rozmiarów i zająć sporą część dysku, szczególnie przy symulacjach lub ciężkich scenach. To co możesz zrobić to:
  1. Zmień ścieżkę zapisu cache: File => User Preferences => File =>Temp / Render Cache
  2. Sprawdź folder: C:\Users\[nazwa_użytkownika]\AppData\Roaming\Blender Foundation\Blender\[wersja_blendera]\cache
  
  
• Plik .blend został uszkodzony.
  Nie często, ale zdarza się. Co można zrobić:
  1. Sprawdź folder TMP, mogą się tam znajdować auto-save'y.
  2. File => Recover Last Lession / Recover Auto Save
  3. W niektórych przypadkach można wyciągnąć z uszkodzonego pliku jego zawartość do nowego pliku za pomocą Append lub Link (File => Append / Link).
  
  
• Skrypty / Addony
  Skrypty instaluje się w oknie File => User Preferecens => Add-ons
  
  Zbiory addonów:
  https://wiki.blender.org/index.php/Extensions:2.6/Py/Scripts
  https://github.com/JohnnieWooker/Welder - do tworzenia spawów
  http://blenderaddonlist.blogspot.com
  
  
• Jak zapisać ustawienia programu tak, aby Blender wczytywał je przy każdym uruchomieniu?
  Z okna informacyjnego wybieramy File, a następnie Save Startup File (lub klikamy Ctrl U).
  
  
• Jak wczytać domyślne ustawienia programu?
  Z okna informacyjnego wybieramy File, a następnie Load Factory Settings.
  
  
• Czy Blender posiada autosave?
  Tak, Blender posiada autosave (okresowe automatyczne zapisywanie pracy). Aby go uruchomić należy wejść w opcje programu (File => User Preferences), a następnie przejść do menu File i szukać Auto Save.
  
  
• Do czego służy Pack Data?
  Dzięki Pack Data można w pliku .blend umieścić takie rzeczy jak tekstury czy zdjęcia referencyjne, czyli dane które są normalnie zapisane poza plikiem .blend. Pack Data tworzy kopię zewnętrznych danych wewnątrz pliku .blend, dzięki czemu nie musimy się obawiać że utracimy je w wyniku przenoszenia naszej pracy.
  
  Aby użyć Pack Data należy z górnego okna informacyjnego kliknąć na File => External Data => Automatically pack into .blend.
  
  
• Jak rozpakować zapakowane dane wewnątrz pliku .blend?
  Aby rozpakować dane należy z górnego okna informacyjnego kliknąć na File => External Data, a następnie na Unpack All Into Files... Następnie należy wybrać jedną z opcji, określającą co Blender ma zrobić z rozpakowywanymi danymi. Jeśli będziesz chciał po rozpakowaniu modyfikować dane, które będziesz chciał potem znów zapakować, wówczas wybierz Use files in original location (create when necessary) lub Write files to original location (overwrite existing files).
  
  
• Jak zmniejszyć wagę pliku .blend?
  Plik .blend można skompresować, dzięki czemu zostanie zmniejszona jego waga. Aby uaktywnić kompresję pliku należy przy zapisywaniu (File => Save As) wybrać z lewego menu Compress.
  
  
• Jak automatycznie przełączyć się na widok z góry, z boku a także od przodu?
  Aby dokonać tego należy na nagłówku okna widoku 3D kliknąć na menu View, a następnie wybrać odpowiedni widok: Side to widok z boku, domyślnie z prawej strony (Right, skrót klawiaturowy to 3 na NumPadzie), Front to widok od przodu (1 na NumPadzie), Top to widok z góry (7 na NumPadzie), a User to widok ustawiony przez użytkownika. Można też się przełączyć na widoki od tyłu, z drugiego boku, a także od spodu. Aby to zrobić należy kliknąć na Ctrl a potem na skrót klawiaturowy przeciwnego widoku, tak więc aby przełączyć się na widok od spodu (Bottom) należy wcisnąć Ctrl NumPad 7, na widok z drugiego boku (Left) Ctrl NumPad 3, a na widok od tyłu (Back) Ctrl NumPad 1.
  
  NumPad5 wyłącza perspektywę.
  
  

2. Częste problemy:

• Czarne linie/artefakty na modelu/załamania
  To podwójne wierzchołki lub odwrócone normale. W edit mode zaznacz cały model [A] i wciśnij [W] => remove doubles i [ctrl+N].
  
  Może to być też za niski camera clipping.
  
  
  Należy także uważać na odpowiednią topologię siatki modelu. Unikaj zbyt wielu krawędzi wychodzących z jednego wierzchołka (szczególnie na zakrzywionych powierzchniach), wydłużonych trójkątów. Dobrą praktyką jest modelowanie bez ngonów (ścian o liczbie wierzchołków większej niż 4), ale jeżeli ich potrzebujesz, najlepiej sprawdzają się przy ułożeniu wszystkich wierzchołków na jednej płaszczyźnie. Wiele zastosowań modeli (np. gameart) wymaga od grafika modelu o siatce złożonej głównie z kwadratów (ułożonych w rozsądny sposób w pętle, czyli loopy), z minimalną ilością trójkątów. Topologia siatki to bardzo szerokie pole do eksperymentowania i łatwo znaleźć na ten temat materiały, szczególnie jeśli interesuje Cię modelowanie postaci.
  
  
• Obiekty się nie renderują.
  Sprawdź czy mają zaznaczoną widoczność.
  
  
  Sprawdź też czy renderujesz odpowiedni layer.
  
  
  
• Jak ustawić prawdziwą skalę w Blenderze / wymiary metryczne?
  
  
  
• Jak ustawić perspektywę izometryczną?
  
  
  
• Nie znasz skrótu dla określonej funkcji, ale kojarzysz mniej więcej jej nazwę?
  Użyj spacji i wpisz szukaną frazę. Otrzymasz również skrót klawiszowy.
  
  Również rozpiska skrótów:
  http://www.giudansky.com/design/51-blender-map
  
  
  
• Blender nie działa, nie uruchamia się
  Spróbuj uruchomić wersję .zip. Jeżeli zadziała to oznacza, że brakuje jakichś bibliotek. Spróbuj zainstalować
  Visual C++ 2013 Redistributable Package lub najnowsze łatki do Windowsa oraz sterowniki do karty graficznej.
  
  Jeżeli to nie pomaga odpal Blendera z CMD aby złapać ewentualny log błędu, który wyrzuca konsola. Aby to zrobić uruchom CMD i wpisz:
  C:\blender_folder\blender.exe --debug-all
  lub
  C:\blender_folder\blender.exe --debug
  
  opcja --factory-startup pozwala na uruchomienie programu z domyślnymi ustawieniami.
  
  Wynik wyszukaj w google lub załóż nowy temat.
  
  
  Czasami również, nazwa użytkownika systemu lub ścieżka do pliku exe, zawierająca polskie litery może powodować problemy.
  
  Sprawdź czy spełniasz wymagania sprzętowe dla Blendera.
  https://www.blender.org/download/requirements/
  
  Wyłącz funkcję aero lub uruchom program w trybie zgodności.
  
  błąd APPCRASH MSVCR120.dll
  https://developer.blender.org/T42308
  
  
• Optymalizacja pod słabe komputery
  Włączenie VBOs może znacznie pomóc. Tą opcję znajdziesz w File => User Preferences => System.
  
  
• Przepalenia / hot pixele
  Można je zlikwidować poprzez opcję "Clamp". Im niższa wartość tym mocniej obniżana jest maksymalna jasność obrazu.
  
  
  
• Dwie różne karty graficzne w Blenderze?
  Takie połączenie zadziała tylko w przypadku użycia jednej karty do renderingu a drugiej do wyświetlania interfejsu. Takie połączenie zadziała nawet z kartą AMD + Nvidia.
  
  "Udało mi się pożyczyć Radeona HD6770 i przetestować go jako kartę do wyświetlania UI przy jednocześnie zainstalowanej GTX590 do obliczeń gpgpu. Pora rozwiać wątpliwości bo temat co jakiś czas wypływa a jednoznacznej odpowiedzi czy taki zestaw działa nie znalazłem.
  
  Zainstalowałem Radka na sterownikach dostarczonych razem z kartą na płycie dvd. Wcześniej, jako główna karta słuzyła gtx590, więc darowałem sobie reinstalację sterowników od nvidi. Odpiąłem od niej kabel do monitora i wpiąłem do Radka. System, win7 64bit, wstał o dziwo bez problemów. System widzi obie karty - HD6770 i gtx590. Jedyny minus to brak możliwości dostania się do panelu ustawień nvidi - wyświetla się komunikat, że do karty nie jest podpięte żadne urządzenie wyświetlające. Jest to jedyna niedogodność jaką znalazłem i z pełną odpowiedzialnością stwierdzam, że Cycles działa w trybie cuda, przy wykorzystaniu gtx590 do obliczeń a Radeona HD6770 do wyświetlania interfejsu. Nie zauważyłem spowolnienia renderowania (gpu cuda), różnice w czaasach renderowania w "granicach błędu pomiarowego" (~1 sec i mniej). Całość chodzi płynnie i gładko. Zostawiłem go renderującego scenę testową i uruchomiłem kolejną sesję Blendera - tym razem builda z dynatopo, żeby sprawdzić wydajność tego zestawu przy obciążeniu obu kart. Mogę powiedzieć, że nie czuć tego, że gdzieś w tle leci render. Da się normalnie pracować, sculptować, teksturować itp." - szczyglo
  
  Jeżeli chcesz renderować na dwóch kartach, zainteresuj się SLI lub CrossFire.
  
  
• Okienka Blendera nie wyświetlają się, są "puste" / mrugają
  Zmień sposób ich wyświetlania. File => User Preferences => [zakładka]System => Window Draw Method ustaw na Overlap
  
  
  
  
• Symulacje (cloth/particle) nie działają poprawnie, dziwnie się zachowują
  Zaaplikuj skalę, rotację i położenie obiektów. W object mode [ctrl+A].
  
  
• Jak wyrówna wierzchołki do jednej linii?
  Zaznacz te wierzchołki i wciśnij [ S ] => [X/Y/Z] => [NumPad 0].
  
  

[goten22]

Porady

• HDRI
  Czym jest HDRI:
  W skrócie - jest to sporych rozmiarów obraz, który można umieścić jako "tło" pracy, które generuje odbicia i światło bazowane na prawdziwym zdjęciu. Szczegółowe wytłumaczenie jak to działa w Blenderze: http://adaptivesamples.com/2016/02/23/what-makes-good-hdri
  
  
  Zbiory darmowych HDRek:
  http://www.hdrlabs.com/sibl/archive.html
  http://www.openfootage.net/
  http://www.hdri-hub.com/free-samples
  
  Studyjne: http://zbyg.deviantart.com/art/HDRi-Pack-1-97402522
  Studyjne: http://zbyg.deviantart.com/art/HDRi-Pack-2-103458406
  Studyjne: http://zbyg.deviantart.com/art/HDRi-Pack-3-112847728
  
  http://adaptivesamples.com/category/hdr-panos/
  https://evermotion.org/downloads/category/hdri/9/1/0
  
  http://sw-in.narod.ru/hdrout.html
  http://sw-in.narod.ru/hdrin.html
  http://sw-in.narod.ru/sky.html
  http://sw-in.narod.ru/studio.html
  http://sw-in.narod.ru/nature.html
  http://sw-in.narod.ru/hi.html
  
  http://hdrmaps.com/freebies
  http://www.dbki.org/hdr/index.html
  http://www.debevec.org/Probes
  http://www.aversis.be/hdri/hdri-free.htm
  http://gl.ict.usc.edu/Data/HighResProbes/
  
  
• IOR
  IOR - Index Of Refraction - współczynnik załamania (za wiki: "załamanie fali związane ze zmianą jej prędkości, gdy przechodzi do innego ośrodka.") Jest to przydatne przy tworzeniu materiałów przezroczystych, takich jak woda, kryształy, szkło itp.
  
  Lista dla różnych materiałów: https://pixelandpoly.com/ior.html
  
  
• Color Management / Film Look
  Color Management pozwala na szybkie nakładanie filtrów na rendery bez konieczności odpalania zewnętrznych programów.
  
  
  
• MatCapy / mat-capy
  MatCapy służą pomocą przy modelowaniu, uwydatniają błędy siatki i nierówności. Nie możesz jednak wyrenderować obrazu z ich użyciem. Włączyć możesz je tutaj - panel pod [N].
  
  
  Wydajność przy prostej animacji w viewporcie:
  - wireframe: 24fps
  - shaded - ok 9fps (skacze między 6 a 12 fps)
  - matcap - 20fps
  
  
  
• Przyspieszanie renderu (Cycles)
  Renderuj na gpu - File => User Preferences => System => Compute Device => CUDA / potem zadkładka Render => Render => Device => GPU Compute
  
  ustaw odpowiednią liczbę Tilesów - dla GPU 256x256 dla CPU 64x64 - zakładka "Render" => Performance => Tiles
  istnieje również addon, który obliczy odpowiednią liczbę tilesów dla rozdzielczości: http://adaptivesamples.com/2013/09/11/auto-tile-size-addon/.
  
  ustaw odpowiednią liczbę odbić dla światła:
  
  
  rendery z kolejno - direct light / limited GI / full GI
  
  
  
  
• Redukcja szumu
  https://docs.blender.org/manual/en/dev/render/cycles/settings/scene/render_layers/denoising.html
  
  
  
• Instancing
  Instancing pomaga w utrzymaniu wydajności viewportu przy dużej ilości takich samych obiektów. Przydatne przy dużych scenach zawierających takie obiekty jak np. rośliny, kamienie, tunele, powtarzające się elementy.
  
  
  

Linki

• Książki papierowe / online
  
  Jeżeli chodzi o aktualną literaturę o Blenderze po polsku to może być ciężko. Biblią Blendera było swego czasu "Blender kompendium" Helion 2007. Kamil Kuklo, Jarosław Kolmaga. Jednak jest to książka o wersji 2.4.
  
  Wirtualne Modelarstwo - KSIĄŻKA PDF
  POBIERZ TUTAJ (http://samoloty3d.pl/wm-000_p.xml)
  2012. Witold Jaworski
  
  
  Warto jednak sięgnąć też po literaturę związaną ze sztuką tradycyjną czy nawet fotografią. Pewne zagadnienia przydadzą się również w grafice 3D.
  
  Opowiadanie Obrazem
  W-WM 2010. Bruce Block
  Jest to prawdziwa kopalnia wiedzy na temat kompozycji obrazu, oddawania poczucia przestrzeni, grania kolorem, ruchem, linią, kształtem.
  
  Cyfrowe oświetlenie i rendering
  Helion 2007. Jeremy Birn
  Książka podchodzi do tematu oświetlenia w sposób znacznie bardziej poważny niż większość tutoriali. Poruszane są tematy kompozycji z użyciem światła, fizyki światła, itp.
  
  Color and Light
  James Gurney
  Książka przeznaczona jest dla artystów korzystających zarówno z mediów tradycyjnych jak i cyfrowych, 2D i 3D. Grafik 3D znajdzie tutaj wiedzę pomocną przy kompozycji i oświetleniu scen.
  
  Imaginative Realism
  James Gurney
  Książka świetna dla aspirujących koncept artystów i podobnie jak przy pierwszej lekturze - przyda się w 2D i 3D.
  
  
  
• Przydatne strony internetowe i jakościowe tutoriale
  
  Polski Kurs Blendera
  http://polskikursblendera.pl/
  Piotr Arłukowicz
  
  Blender Cookie [ANG]
  http://www.blendercookie.com/
  
  The Guerilla CG Project. [ANG]
  http://vimeo.com/user904568
  Zbiór profesjonalnych filmów (videotutoriali), tłumaczących podstawowe pojęcia ze świata 3D. Te podstawy dotyczą wszystkich programów 3D, niezależnie czy jest to Blender czy Maya, czy też Max.
  
  adaptivesamples [ANG]
  http://adaptivesamples.com/
  
  cgi.tutsplus.com [ANG]
  https://cgi.tutsplus.com/categories/blender
  
  płatne addony / modele / tutoriale [ANG]
  https://blendermarket.com/
  
  darmowe addony / modele itd.
  https://www.blendswap.com/
  
  najlepsze darmowe tekstury w internecie
  https://www.textures.com/
  https://cloud.blender.org/p/textures/
  
  duża lista addonów
  http://blenderaddonlist.blogspot.com
  https://wiki.blender.org/index.php/Extensions:2.6/Py/Scripts
  
  Andrew Price - blenderguru
  https://www.blenderguru.com/tutorials
  
  Gleb Alexandrov
  https://www.youtube.com/user/GlebAlexandrov/videos
  
  

[goten22]

Totalny laik - jak zacząć

Na początek proponuję po prostu bawić się programem. Można przerobić jakiś pełny tutorial, który przeprowadzi Cię przez wszystkie kroki, albo wyszukiwać tutoriali na temat konkretnych funkcji, które są Ci w danej chwili potrzebne. Przejrzyj listę polecanych kanałów YT i stron z tutorialami (post wyżej). Warto też założyć WIPa na naszym forum.

[Zafira]

cześć, mam pytanie, jak - nie mogę tego znaleźć na YT - nałożyć zrobioną w gimpie teksturę na gałkę oczną z tęczówką o większej wypukłości, jak wycentrować tę teksturę, ktoś wie jak?

[winhelp]

Załóż osobny wątek i pokaż co już masz zrobione i jak - UV na tęczówce czy nie?
Tu masz poradnik:
https://www.youtube.com/watch?v=5EgXq-DywQk